Theathrum: Polyantheas of the 17th Century. Literary and Bibliographical Approaches
Bibliographica vol. 8 núm. 2
PDF (Español (España))
EPUB (Español (España))

Keywords

polyantheas
theatrum
Carlos de Sigüenza y Góngora
erudition
compendia

How to Cite

Méndez López, Nancy. 2025. “Theathrum: Polyantheas of the 17th Century. Literary and Bibliographical Approaches”. Bibliographica 8 (2):37-68. https://doi.org/10.22201/iib.2594178xe.2025.2.558.

Citas en Dimensions Service

Share on

Abstract

The aim of this article is to underscore the bibliographical and literary significance of printed erudite compendia produced in Europe and New Spain between the 16th and 18th centuries, with a focus on the genre known as theatrum or teatros. After reviewing the editorial antecedents of this genre, I describe a selection of these compendia (or polyantheas) held at Mexico’s National Library. I then analyze the defining features of theatrum texts to distinguish them from other repertoires, emphasizing their conceptualization of the book is a microcosm –a reflection of the theatrum mundi trope. Among New Spanish examples, Carlos de Sigüenza’s Teatro de virtudes políticas stands out as a pioneering work that reshaped subsequent Hispanic and Novohispanic historiography.

https://doi.org/10.22201/iib.2594178xe.2025.2.558
PDF (Español (España))
EPUB (Español (España))

References

Alciato, Andrea. Emblemata. Lugduni Batavorum: Raphelengium, 1591.

Alciato, Andrea. Emblemata. Lugduni: Haered. Gulielmi Rovilii, 1600.

Alciato, Andrea. Omnia Andreae Alciati V. C. Emblemata: cum commentariis. París: Ioannem Richerium, 1589.

Alciato, Andrea. Omnia Andreae Alciati V. C. Emblemata: cum commentariis quibus emblematum detecta origine dubia Omnia. París: Francisco Guefer, 1618.

Archivo General de la Nación (AGN) y Universidad Nacional Autónoma de México (UNAM). Documentos para la historia de la cultura en México. Una biblioteca del siglo XVII. Catálogo de libros expurgados a los jesuitas en el siglo XVIII. México: Imprenta Universitaria, 1947.

Corominas, Joan. Diccionario crítico etimológico castellano e hispánico. T. 5, Ri-X. Madrid: Gredos, 1991. Acceso el 18 de julio de 2025. https://archive.org/details/158436196-diccionario-critico-etimologico-castellano-rj-x-corominas-joan-pdf/mode/2up?view=theater.

Esposito, Elsa. “Aldo Manuzio, V centenario de la muerte del primer editor moderno. Una edición aldina en la Biblioteca de la Universidad de Murcia”. Estudios Románicos 26 (2017): 61-74. Acceso el 8 de julio de 2025. https://revistas.um.es/estudiosromanicos/article/view/310971.

Galucci, Giovanni Paolo. Theatro del mundo. Granada: Sebastián Muñoz, 1606.

González Acosta, Alejandro. “El lector Melchor Pérez de Soto en su contexto: nuestro contemporáneo”. Boletín del Instituto de Investigaciones Bibliográficas 21, núm. 1 (2016): 7-38. Acceso el 9 de julio de 2025. https://publicaciones.iib.unam.mx/index.php/boletin/article/view/803.

Gracián, Baltasar. Agudeza y arte de ingenio. Edición de E. Correa Calderón. T. 2. Madrid: Castalia, 1969.

Íñigo Silva, Andrés. “La literatura enciclopédica y la transmisión del conocimiento: una nueva aproximación a la historia de la literatura novohispana”. Tesis de doctorado. Universidad Nacional Autónoma de México, 2021.

Juana Inés de la Cruz, sor. Neptuno alegórico, océano de colores, simulacro político. México: Juan de Ribera, 1680.

Juana Inés de la Cruz, sor. “Neptuno alegórico”. En Obras completas IV, 383-384. México: Fondo de Cultura Económica, 2012.

Ledesma de la Fuente, Álvaro. “El mundo es teatro: theatrum mundi en las ficciones barrocas del Calderón de la Barca y Miguel de Unamuno”. Revista de Investigación Filosófica 11, núm. 1 (2024): 21-39. https://doi.org/10.26754/ojs_arif/arif.202419864.

López Poza, Sagrario. “Los libros de emblemas: género editorial, género literario y fuente de erudición”. Ínsula 833 (2016): 8-10. http://hdl.handle.net/2183/17558.

López Poza, Sagrario, directora. Poliantea: Enciclopedias, repertorios de lugares comunes y misceláneas de erudición humanística. Acceso el 8 de julio de 2025. https://www.bidiso.es/Poliantea/html/proyecto.html.

López Poza, Sagrario. “Polianteas y otros repertorios de utilidad para la edición de textos del Siglo de Oro”. La Perinola 4 (2000): 191-214. https://doi.org/10.15581/017.4.28153.

López Poza, Sagrario. “El repertorio de Picinelli: de codex excerptorius a Mondo Simbólico”. En El mundo simbólico. Los instrumentos mecánicos. Los instrumentos de juego (libros XVII-XVIII), de Filippo Picinelli. Edición de Rosa Lucas y Bárbara Skinfill Nogal, 31-50. Zamora: El Colegio de Michoacán, 2012.

Olaciregui, Julio. “Los Adagios de Erasmo, publicados por primera vez en cinco siglos”. Cultura Clásica (blog). 2 de diciembre de 2011. https://culturaclasica.com/los-adagios-de-erasmo-publicados-por-primera-vez-en-cinco-siglos/.

Ong, Walter J. Oralidad y escritura: tecnologías de la palabra. México: Fondo de Cultura Económica, 2016.

Real Academia Española. Diccionario de autoridades. Edición facsimilar. Madrid: Gredos, 1979.

enorio, Martha Lilia. Introducción a Debido recuerdo de agradecimiento leal, de José López Avilés. Edición de Martha Lilia Tenorio, 15-55. México: El Colegio de México, 2007.

Valverde Abril, Juan J. “Los Apophthegmata de Conradus Lycosthenes o las vicisitudes de la sabiduría humanística”. En Nardus et myrto plexae coronae. Symmikta philologica ad amicos in jubilaeo obsequendos. Edición de Juan J. Valverde Abril y Paraskevi Gatsioufa, 419-470. Granada: Editorial Universidad de Granada, 2018. https://hdl.handle.net/10481/88800.

Vázquez, Vázquez Alfonso. “Obras de erudición y polianteas”. Revista Epos 28 (2012): 147-160. https://doi.org/10.5944/epos.28.2012.12423.

Villa-Señor y Sánchez, Joseph Antonio de. Theatro americano. Descripción general de los reynos y provincias de la Nueva España y sus jurisdicciones. México: Viuda de D. Joseph Bernardo de Hogal, 1746.

Vitoria, Baltasar de. Primera parte del teatro de los dioses de la gentilidad. Madrid: Juan de San Vicente, 1657.

Creative Commons License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

Copyright (c) 2025 Nancy Méndez López

Downloads

Download data is not yet available.